Miskraam
Als blijdschap omslaat in verdriet en teleurstelling
Minstens één op de tien zwangerschappen eindigt in een miskraam. Een miskraam is het verlies van een niet-levensvatbaar kindje in de eerste vier maanden van de zwangerschap. De medische term voor een miskraam is een spontane abortus.
Een beetje bloedverlies in het begin van de zwangerschap betekent niet altijd direct dat deze eindigt in een miskraam.
Redenen van bloedverlies kunnen zijn:
- Innestelingsbloeding
- Contactbloeding (na het vrijen)
- Gesprongen vaatje in de baarmoedermond
- Oorzaak onbekend
Soms is de hoeveelheid of de duur van het bloedverlies toch geen goed teken en heb of krijg je een miskraam. Meer informatie hierover vind je bij onderstaande tabbladen.
Oorzaken
In de meeste gevallen is er geen duidelijke oorzaak voor een miskraam te geven. We weten wel dat roken vlak voor en tijdens de zwangerschap de kans op het krijgen van een miskraam vergroot.
Ook gebruik van drugs, alcohol en bepaalde medicijnen wordt geassocieerd met een vergrote kans op het krijgen van een miskraam, net als het stijgen van de kans met je leeftijd.
In 95% van de gevallen gaat het om een aanlegstoornis van het kindje, bijvoorbeeld een chromosoomafwijking die bij de bevruchting al is ontstaan. Hierbij stopt het kindje na een aantal weken met groeien en stopt het hartje met kloppen. Het gaat hier meestal niet om erfelijke afwijkingen, dus is er geen verhoogd risico voor een volgende zwangerschap.
Soms komt de innesteling niet goed tot stand, waardoor het kindje zich niet kan ontwikkelen. In zeldzamere gevallen blijkt de baarmoedervorm afwijkend te zijn (bijvoorbeeld bij late miskramen na 12 weken), is er sprake van een myoom (vleesboom) of is er een infectie opgetreden.
Wanneer je twee of meer miskramen hebt doorgemaakt, is het mogelijk om nader onderzoek te laten doen, maar daar wordt zelden een oorzaak voor gevonden.
Veel vrouwen pijnigen zichzelf met de vraag of ze de miskraam zelf hadden kunnen voorkomen. Het antwoord is NEE. Intensief werken of sporten, gemeenschap hebben, stress, vliegen, het zijn allemaal geen redenen voor een miskraam.
Een miskraam kan niet worden voorkomen of tegengehouden.
Opties na vaststellen
Ben je ongerust over je zwangerschap, bijvoorbeeld omdat je last hebt van bloedverlies of buikpijn, dan kan dat best alleen voelen, omdat anderen vaak nog niet weten dat je in verwachting bent. Je kunt ons altijd bellen voor een luisterend oor, ondersteuning en advies.
Indien je helderrood vaginaal bloedverlies hebt is de kans 50% dat de zwangerschap eindigt in een miskraam, maar ook 50% dat de zwangerschap wel gewoon doorgaat. Bloed verliezen is dan ook altijd wel schrikken, maar hoeft niet direct een slecht teken te zijn. Er zijn meerdere factoren die een rol kunnen spelen. Het heeft meestal geen zin om nog een keer zwangerschapstest te doen, omdat deze vaak langere tijd positief blijft. Ook zwangerschapsverschijnselen als misselijkheid en gespannen borsten kunnen aan blijven houden.
Als je ruim bloedverlies met stolsels en flinke buikpijn hebt, dan is de kans op een miskraam wel erg groot. We kunnen dan een vroege echo maken om te zien of het hartje van je kindje (nog) klopt.
Soms komt de miskraam volkomen onverwacht pas aan het licht bij de eerste echo. Zonder dat je ergens klachten hebt ervaren kan het zijn dat we tijdens de echo constateren dat het kindje zich niet goed ontwikkeld heeft en er alleen maar sprake is van een vruchtzakje, of dat het hartje van het kindje gestopt is met kloppen. We noemen dit in vaktermen ook wel een “missed abortion”.
Wanneer er met de echo is vastgesteld dat er sprake is van een miskraam, zijn er een aantal opties:
1. Afwachten
Over het algemeen kun je een spontaan beloop van de miskraam afwachten. Meestal komt een miskraam na het eerste bloedverlies binnen een aantal dagen op gang. Soms duurt dit langer, dit kan zelfs meerdere weken duren.
Afwachten geeft meer kans op een natuurlijk beloop maar kan ook emotioneel zwaar zijn. Sommige vrouwen vinden het spannend om thuis een spontane miskraam door te maken. Soms is de miskraam niet helemaal compleet of verlies je teveel bloed tijdens het proces. Dan kan het toch nodig kan zijn om een curettage te laten verrichten in het ziekenhuis.
2. Opwekken van de miskraam met behulp van medicijnen
Indien de miskraam niet vanzelf op gang komt, kun je ervoor kiezen om het met medicijnen op te wekken. Als je hier voor kiest, dan verwijzen wij je naar een gynaecoloog. Die maakt nogmaals een echo om de miskraam te bevestigen.
Na uitleg krijg je 2 soorten medicijnen mee. Het eerste medicijn bereidt de baarmoeder voor. Het andere medicijn (meestal vaginale tabletten) neem je de volgende dag; dit medicijn brengt de miskraam op gang.
Naast afwachten geeft deze manier de meeste kans op een natuurlijk verloop. De miskraam wordt nog steeds thuis doorgemaakt. Ook hierbij kan het gebeuren dat je teveel bloed verliest of een incomplete miskraam hebt waardoor alsnog een curettage nodig kan zijn.
3. Curettage
Bij een curettage verwijdert de gynaecoloog het zwangerschapsweefsel uit de baarmoeder. Dit gebeurt via een dun buisje (vacuümcurettage) of schrapertje (curette) via de vagina en de baarmoedermond. De curettage wordt uitgevoerd onder narcose, vaak is een roesje genoeg. Meestal kun je dezelfde dag weer naar huis.
Een curettage geeft minder onzekerheid dan afwachten en minder onzekerheid van het thuis doormaken van de miskraam. Het gaat echter wel om een medische ingreep, waarbij in een enkel geval complicaties kunnen optreden.
Syndroom van Asherman: hierbij ontstaan verklevingen aan de binnenzijde van de baarmoeder. Deze kunnen de vruchtbaarheid nadelig beïnvloeden en moeten door middel van een operatie in een later stadium worden verwijderd.
Perforatie van de baarmoeder: het buisje of de curette gaat door de wand van de baarmoeder. Meestal heeft dit geen gevolgen, maar soms is het verstandig een extra nacht in het ziekenhuis te blijven. Vaak krijg je dan antibiotica.
Incomplete curettage; waarbij er toch nog wat weefsel in de baarmoeder is achtergebleven. Dit kan alsnog spontaan afgestoten worden, maar soms kan het nodig zijn hiervoor een tweede curettage te ondergaan.
Verloop
Het verloop van een miskraam kan sterk verschillen, maar gaat in grote lijnen als volgt:
Er is aanvankelijk weinig bloedverlies, dat enige dagen kan duren. Zet de miskraam door, dan ga je meer helderrood bloed verliezen. Het bloedverlies varieert van een normale tot een erg heftige menstruatie. Ook kun je stolsels verliezen, deze kunnen zo groot als een vuist zijn. In de meeste gevallen zul je het vruchtzakje niet als zodanig herkennen; dit is afhankelijk van de termijn waarop de miskraam optreedt. Als je al wat verder in de zwangerschap was, dan is het kindje soms goed te herkennen.
Tip: zorg voor voldoende dik maandverband of kraamverband om het bloedverlies op te kunnen vangen. Gebruik tijdens de miskraam of de dagen daarna geen tampons.
Als het bloedverlies toeneemt, gaat dat vaak gepaard met (heftige) buikpijn onderin je buik. De pijn komt in golven: het houdt enkele minuten aan en gaat dan weer weg. Meestal zakt de pijn af als er weer bloed (soms grote stolsels) uit de baarmoeder is gekomen. Het kan zijn dat je een aantal minuten tot uren buikpijn hebt en dat deze weer weg gaat maar later weer terug komt.
De samentrekkingen/golven van de baarmoeder zorgen er voor dat alles wat in de baarmoeder zit naar buiten gebracht wordt. Op deze manier maakt je lichaam de baarmoeder helemaal leeg.
Wanneer na het verliezen van het vruchtzakje en/of het kindje, het bloedverlies en de krampen duidelijk afnemen, is er sprake van een complete miskraam. Je hebt dan geen echo of behandeling nodig.
Om goed te kunnen zien of je het vruchtzakje verliest, kun je bij bloedverlies en krampen het beste plassen boven een vergiet met een maatbeker, anders verdwijnt het mogelijk in het toilet.
Je kan zelf beslissen wat je er vervolgens mee doet, je mag het bijvoorbeeld begraven in je tuin of in de natuur. Je kan het ook in water bewaren in je koelkast, zo blijft het langer mooi en heb je meer tijd om afscheid te nemen. In een wit gekleurd bakje kun je het het beste zien.
Bij heftige buikpijn kun je paracetamol 1000 mg gebruiken (max 6 x 500 mg per dag = 3 x 2 tabletten). Aspirine of ibuprofen raden we af omdat dit bloedverdunnend werkt. Een warme kruik of een warme douche kan ook verlichtend werken, maar bij ruim bloedverlies raden we dit juist weer af.
Als de baarmoeder leeg is, wordt het bloedverlies minder en gaat de buikpijn over in een zeurderige pijn. De dagen na de miskraam verlies je bloed zoals tijdens een menstruatie. De buikpijn is zo goed als over. Je kunt nog 5 tot 10 dagen wat helderrood bloed verliezen wat daarna vaak overgaat in donkerbruin bloed.
Beladvies
Bij vragen/ongerustheid of heftig bloedverlies zijn wij 24 uur per dag bereikbaar op ons spoednummer 0522-745245
Ook bij behoefte aan emotionele steun kun je bij ons terecht.
Is de miskraam eenmaal vastgesteld dan zal onze praktijkondersteuner Ans Nieuwenhuis contact met je blijven houden totdat alles achter de rug is en ondersteuning niet meer nodig is.
Bel ons in ieder geval:
- Bij veel en langdurig bloedverlies (>500 ml). Kortdurend mag het even heel veel zijn, vooral op het moment dat het vruchtzakje of kindje uitgedreven wordt. Het bloedverlies opvangen in een maatbeker kan helpen om de hoeveelheid in te schatten.
- Blijf je bloed en stolsels verliezen en/of is er sprake van duizeligheid, flauwvallen of sterretjes zien, bel ons dan direct. Ook in de avond en nacht.
- Wanneer de buikpijn te hevig is of te langdurig aanhoudt.
- Indien je pijn tussen de schouderbladen ervaart.
- Indien je koorts krijgt. Een rectale temperatuur van 38˚C of hoger kan wijzen op een infectie.
Herstel en verwerking
Lichamelijk herstellen de meeste vrouwen binnen een paar weken van een miskraam.
De eerste twee weken na de miskraam kun je nog best moe zijn en nog licht vaginaal bloedverlies hebben. Zolang je nog vloeit is het raadzaam te wachten met vrijen, zwemmen en het gebruik van tampons. De cyclus komt meestal weer snel op gang en de eerstvolgende menstruatie kun je dan ook binnen 4-6 weken verwachten.
Geestelijk is er soms langer tijd nodig om een miskraam te verwerken; een kindje verliezen (vroeg) in de zwangerschap kan een heftige en verdrietige ervaring zijn.
Er wordt met vriendinnen, moeders of zussen vaak over dit onderwerp vaak weinig gesproken , waardoor het lastig kan zijn uiting te geven aan je verdriet.
Elke vrouw reageert ook weer anders. Soms staat verdriet op de voorgrond, soms boosheid, schuldgevoel of ongeloof. Er zijn ook vrouwen die relatief makkelijk over een miskraam heenstappen en verder gaan. Soms lijkt het gebeurde goed verwerkt en komen later toch weer emoties naar boven. Ook partners of kinderen kunnen het moeilijk hebben met een miskraam.
The hardest goodbye is the one before hello
Wat helpend kan zijn om het verlies en gemis van je kindje te kunnen verwerken:
- Praat over je gevoel met je partner, maar zeker ook met een andere vrouw in je leven ( moeder, zus, vriendin)
- Vertel ons over je gevoel
- Erken je verdriet, het mag er zijn
- Bedenk een ritueel of gedenkplek om het bestaan van de zwangerschap tastbaar te maken
- Schrijf je gevoelens op, eventueel in de vorm van een brief aan je kindje
- Neem tijd voor jezelf; wandelen, lezen, je laten masseren
- Lezen van ervaringsverhalen
Mocht je het gevoel hebben/houden, het verlies moeilijk een plek te kunnen geven hieronder een aantal tips:
Invulboek "Koester" Boek "Als je je kindje verliest in de zwangerschap"
Opnieuw zwanger Zwanger na miskraam
Lichamelijk gezien is er in principe geen obstakel om meteen weer zwanger te worden nadat je een miskraam doorgemaakt hebt. Er zijn vrouwen die het prettiger vinden om in ieder geval één menstruatie af te wachten. Op die manier weet je ook beter hoe ver je zwanger bent als je opnieuw een positieve zwangerschapstest hebt.
Het verlies verwerken vraagt aandacht, en meestal voel je zelf het beste wanneer je er weer klaar voor bent om zwanger te (willen) worden.
Een volgende zwangerschap verloopt in de meeste gevallen goed. Een zwangerschap na een eerdere miskraam is vaak extra spannend; veel vrouwen noemen dat ze er niet meer onbevangen in staan, ze missen vertrouwen. Vaak groeit dit vertrouwen weer naarmate je zwangerschap vordert.
Het kan prettig zijn om daarom wat vroeger in de zwangerschap een echo te maken, je hebt hiervoor een medische indicatie. Positieve hartactie bij 8 weken geeft al 95% kans op een doorgaande zwangerschap en na 10 weken is dat zelfs 98%. Bel ons daarom bijtijds om een afspraak voor een vitaliteitsecho bij 8 weken in te plannen.
Voor vrouwen die onder begeleiding graag nog meer vertrouwen willen krijgen bij een volgende zwangerschap biedt Doula Lin ook een speciale cursus aan voor vrouwen die weer zwanger zijn na het doormaken van een miskraam.
Wil je meer weten over onze expertises?
staat centraal
staat centraal
staat centraal